Azərbaycanda dövlət dəstəyi ilə tətbiq edilən güzəştli aqrar sığorta mexanizmi çərçivəsində pambıq sahələrinin yeni mövsüm üçün sığortalanmasına başlanılıb.

Aqrar Sığorta Fondundan verilən məlumata görə, aqrar sığorta pambıq sahəsini bütün əsas risklərdən qoruyur. Buraya dolu, yanğın, zəlzələ, torpaq sürüşməsi, qasırğa, fırtına, sel və ya subasma, leysan, vəhşi heyvanların hücumu, bitki xəstəlikləri və zərərvericiləri, xüsusi təhlükəli ziyanvericilərin yayılması və hücumu, üçüncü şəxslərin hərəkətləri və sair aiddir.

Aqrar sığorta qaydalarına əsasən, sığorta üçün hesablanan aqrar sığorta haqqının yarısını fermerlərə dəstək üçün dövlət ödəyir.

Azərbaycanda çoxsaylı bölgələrdə əkilən pambıq bitkisi fermerlərə gəlir verməklə yanaşı, ölkəyə xaricdən böyük məbləğdə xarici valyutanın daxil olmasına dəstək verir. Belə ki, 2019-cu ildə xaricə pambıq ixracından ölkəyə 124 milyon dollar, 2020-ci ildə 157 milyon dollar, 2021-ci ildə isə 273 milyon dollar gəlir gətirib.

Pambıq sahəsinin sığortası üzrə sığorta haqqı ölkənin regionlarından asılı olaraq dəyişir. İstənilən halda fermer sığorta haqqının yalnız yarısını ödəyir.

Misal:

Saatlıda əkin sahəsi – 4 hektar - 1 hektar sahədən gözlənilən məhsuldarlıq miqdarı – 30 sentner - 1 sentner məhsulun bazar qiyməti 50 manat olan pambıq sahəsindən hər hektara 1500 manat olmaqla, ümumilikdə, 6000 manatlıq məhsul gözlənilir. Bu sahəni baza zərfi ilə sığorta etmək üçün sığorta haqqı 6000 manat x 1,22 / 100 = 73,20 manat təşkil edir. Fermer bu məbləğin yalnız yarısını 36,6 manat ödəyir.

Sözügedən pambıq sahəsini əlavə ödəniş təqdim etməklə leysan yağışları riskindən də sığortalamaq mümkündür. Leysan yağışları riski üzrə sığorta tarifi 0,2% təşkil edir. Bu halda leysan yağışından sığorta haqqı 12 manat təşkil edir. Fermer bu sığorta haqqının yalnız yarısını, yəni 6 manat ödəyir.

Aqrar sığorta qaydalarına görə, sığorta haqqından güzəştlər nəzərdə tutulub. Belə ki, hadisə baş verməyən sahələrin sığortası üzrə növbəti illərdə sığorta haqqına hər il 5% “zərərsizlik güzəşti” edilir. Amma güzəştin ümumi məbləği sığorta haqqının 15%-ni keçməməlidir. Eləcə də yaşı 29-dan az olan fermerlər üçün də sığorta haqqına 5% güzəşt tətbiq olunur.